De huid, ons grootste orgaan

Wist u dat het normale huidverouderingsproces rond het dertigste levensjaar al is begonnen? Hormoonwerking en milieufactoren beïnvloeden de snelheid van deze veranderingen. Maar wat gebeurt er eigenlijk wanneer de huid veroudert? Wat is het grote verschil tussen oudere en jongere huid? En welke huidproblemen kunnen ontstaan wanneer een oudere persoon bedlegerig of incontinent wordt?

 

Een oudere huid loopt gevaar door externe invloeden

De buitenste laag van de huid bestaat uit stevig verbonden huidcellen. Gerangschikt als bakstenen, worden deze cellen krachtig bijeengehouden door epidermale vetten. Deze huidvetten worden aan de binnenkant van onze huid zelf geproduceerd. Deze vetten zorgen in combinatie met een hoog vochtaandeel voor de zachtheid en elasticiteit van jonge huid. Het beschermt de huid tegen beschadigingen door externe invloeden. Ook zeer belangrijk: een intacte beschermende zuurmantel biedt de perfecte bescherming tegen allerlei bacteriën. Meer informatie over de huidopbouw vind je op onze kennispagina: huidopbouw.

Wanneer de huid ouder wordt, wordt de buitenste laag gaandeweg dunner. En nog belangrijker: de huid produceert minder vochtvasthoudende epidermale vetten. De huid wordt daarom droger en gedeeltelijk zeer dun. Kleine wondjes genezen niet zo snel als voorheen omdat oudere huid slechts half zo snel herstelt als jonge huid. In het algemeen heeft oudere huid een minder goede barrièrefunctie. Zij is vatbaar voor beschadigingen en het binnendringen van allergenen. Dat zijn stoffen die een allergische reactie of huidirritatie zouden kunnen veroorzaken. Verder wordt de beschermende zuurmantelvan de huid door het gebrek aan vochtvasthoudende  vetten zwakker, waardoor bacteriën makkelijker kunnen binnendringen. Meer weten over de functies van de huid vind je op onze kennispagina: huidfuncties.

Potentiële risicofactoren voor de oudere huid

Een gezonde huidconditie is van vitaal belang voor het welbevinden en de algemene levenskwaliteit. Dit geldt vooral voor oudere huid die veel meer vatbaar is voor kleine huidirritaties.

Allergieën

Omdat oudere huid kwetsbaar en poreus is, kunnen allergenen makkelijker binnendringen door de huid. Mensen die hier aanleg voor hebben, kunnen een contactallergie of neurodermale reactie ontwikkelen.

Roodheid en irritatie

Oudere huid is bijzonder broos. Zelfs lichte belasting van buitenaf kan aanmerkelijke irritatie en roodheid veroorzaken. De epidermale barrière herstelt langzamer en de beschermende eigenschappen zijn minder sterk dan die van jonge huid. De beschermende zuurmantel is zwakker wat tot verstoring van de normale huidflora kan leiden. Ziekmakende bacteriën kunnen zich op de huid nestelen.

Uitdagingen voor de oudere, belaste huid bij incontinentie

Uitdaging 1: vaak wassen

Personen met incontinentieklachten wassen en verschonen zich vaak. Dit kan de barrièrefunctie van de huid verminderen: alkalihoudende zeep en reinigingsproducten kunnen de beschermende zuurmantel van de huid verzwakken en waardevolle vetten wegwassen. Deze huidvetten zijn van vitaal belang voor de elasticiteit van de huid en haar barrièrefunctie.

Uitdaging 2: effect van uitscheiding op de huid

Incontinentie kan oudere huid ernstig aantasten. Een vochtige omgeving doet de huid zwellen en verzwakt de barrièrefunctie van de huid. Ammonia, dat ontstaat tijdens de afbraak van urine, verzwakt de beschermende zuurmantel en spijsverteringsenzymen uit ontlasting kunnen directe schade aan de huid aanbrengen.

Uitdaging 3: oudere huid heeft extra vetten en vocht nodig

Veranderingen tijdens het verouderingsproces kunnen de huid dunner laten worden. Het vermogen van de huid om vochtvasthoudende epidermale vetten te produceren is verminderd.